سنگ تورمالین در رنگ‌های مختلف یافت می‌شود که در صنعت جواهرسازی هم کاربرد زیادی دارد. ازآنجایی‌که این سنگ دارای تنوع رنگ بسیار زیادی است درگذشته با سایر سنگ‌ها به‌اشتباه گرفته می‌شده است. خواص سنگ تورمالین بسیار زیاد است و در امور متافیزیک و چاکرا درمانی کاربرد دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی خواص، انواع و قیمت سنگ تورمالین بپردازیم. اگر شما هم علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر درباره سنگ تورمالین هستید با طب سنگ همراه باشید. هدف طب سنگ معرفی علمی انواع سنگ‌ها به‌دوراز هرگونه خرافه و شایعات است.
تورمالین
تورمالین یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های نیمه قیمتی جهان است و به‌عنوان سنگ ماه تولد اکتبر شناخته می‌شود. تورمالین به گروه بزرگی از مواد معدنی سیلیکات بور گفته می‌شود که حاوی ترکیب شیمیایی XY3Z6 (T6O18) (BO3) 3V3W است. تورمالین ها دارای طیف گسترده‌ای از ترکیبات و خصوصیات فیزیکی مشابه هستند اما ازلحاظ ترکیبات شیمیایی متفاوت به‌حساب می‌آیند. به دلیل منطقه بندی رنگ درون بلورها، تورمالین ها بیش از هر گروه معدنی دارای رنگ‌ها و ترکیبات رنگی هستند. متداول‌ترین رنگ تورمالین سیاه است اما رنگ‌های آبی، سبز، زرد، نارنجی، قرمز، صورتی، قهوه‌ای، بنفش و بی‌رنگ نیز یافت می‌شود. تورمالین ازنظر سختی 7.5 در مقیاس موس و دارای وزن 2.8 تا 3.3 است. ازنظر شکل ظاهری به‌صورت کریستال های منشوری با قطع مثلثی گرد و اغلب دارای خطوط، رنگ‌های پرجنب‌وجوش و پلی کروئیسم است.
تورمالین ازنظر وقوع زمین‌شناسی
متداول‌ترین وقوع تورمالین به‌عنوان یک ماده معدنی جانبی، در سنگ‌های آذرین و دگرگونی است. این وقوع، به‌صورت بلورهایی به‌اندازه میلی‌متر که از طریق گرانیت، پگماتیت یا گنیس پراکنده‌شده‌اند، تشکیل می‌شود. در این حالت، تورمالین به‌ندرت چند درصد از حجم سنگ را تشکیل می‌دهد. آن نوع تورمالین که اغلب به‌عنوان ماده معدنی یافت می‌شود، ماده سیاه است.
در حین فعالیت هیدروترمال، کریستال های بزرگ و خوش‌فرم تورمالین می‌توانند در حفره‌ها و شکستگی‌های بزرگ به وجود بیایند. سختی و دوام تورمالین سبب می‌شود تا در هنگام جابه‌جایی جریان رسوبات و سنگ‌های رسوبی، دوام پیدا کند.
زیباترین انواع تورمالین ها، در اثر فعالیت گرمابی شکل می‌گیرند. این بلورها زمانی تشکیل می‌شوند که آب‌های گرم و بخارها بتوانند عناصر لازم را برای تشکیل تورمالین به حفره‌ها و شکستگی‌ها منتقل کنند. در این صورت فضای باز برای رشد بلورها آماده می‌شود. سختی تورمالین باعث می‌شود که تورمالین به یک گرانول رسوب بادوام تبدیل شود. سنگ تورمالین در برابر هوازدگی شیمیایی مقاوم است. به همین جهت ذرات تورمالین که از سنگ‌های آذرین یا دگرگونی هوازده می‌شوند می‌توانند در یک جریان باقی بمانند و تا مسافت زیادی منتقل شوند.
گوهر نازک تورمالین در رسوبات جویبار بسیاری از مناطق جهان توسط معدنچیان استخراج می‌شود. این‌ها عموماً به شکل دانه‌های ریز یا سنگ‌ریزه‌هایی هستند که در اثر سایش در جریان انتقال گرد شده‌اند. درواقع تورمالین متشکل از مواد معدنی مختلفی است که از یک مکان واحد استخراج و تولید می‌شوند.
مبدأ و مناطق تولید سنگ تورمالین
برزیل از 500 سال پیش منبع اصلی تولید تورمالین در جهان بوده است. در حدود سال‌های 1500، کاشفان پرتغالی تعدادی تورمالین سبز و آبی را از طریق مردم بومی و از جویبارها، کشف کردند. آن‌ها در ابتدا فکر می‌کردند این سنگ‌ها زمرد و یاقوت کبود هستند، سنگ‌ها را به پرتغال فرستادند، به‌عنوان سنگ‌های قیمتی خرد کردند و برای ساخت جواهرات مورداستفاده قراردادند.
در اواخر دهه 1800، یک جریان ثابت از کشف تورمالین در کانسارهای پگماتیت میناس گرایس در برزیل شکل گرفت. از همان زمان میلیون‌ها قیراط تورمالین در یک طیف گسترده از رنگ‌ها تولید شد. در سال 1821 تورمالین، در ماین، نزدیکی شهر پاریس کشف شد و پس‌ازآن بود که اولین معدن سنگ‌های قیمتی تجاری در ایالات‌متحده شکل گرفت. در 200 سال اخیر، مقادیر بسیار زیادی تورمالین صورتی و سبز از ده‌ها محل ماین تولیدشده است.
مهم‌ترین منبع تولید تورمالین در ایالات‌متحده در جنوب کالیفرنیا قرار دارد که از اواخر دهه 1800 استخراج آن آغاز شد. تورمالین با تناژ رنگی قرمز در آنجا استخراج و به چین منتقل شد و برای منبت‌کاری، ساخت جواهرات و سایر موارد، مورداستفاده قرار گرفت. امروزه تورمالین در مناطق افغانستان، موزامبیک، نامیبیا، پاکستان، تانزانیا، نامیبیا، ایالات‌متحده و سایر کشورها تولیدشده و به بازار ارائه می‌شود.
انواع تورمالین
سنگ تورمالین در همه انواع رنگ‌ها از بی‌رنگ تا سیاه وجود دارد. بلورهای تورمالین غالبا در امتداد طول خود دارای پهنه‌بندی رنگی یا پراکندگی متمرکز هستند. اگرچه آلبایت در تمام اشکال رنگی یافت می‌شود اما اصطلاح آلبایت در تجارت سنگ‌های قیمتی برخی اوقات برای توصیف فرم سبز تورمالین به کار می‌رود. سایر اشکال آلبایت نام‌های متنوعی در بازار جواهرات دارند. سنگ‌های سنتی تورمالین شامل انواع مختلفی مانند دراویت، شورل، کروم تورمالین، وردلیت، تورمالین تغییر رنگ، تورمالین پارایبا، ایندیکولیت، روبلیت، تورمالین هندوانه‌ای و… هستند. نام‌گذاری انواع سنگ‌ها بر اساس رنگ آن‌هاست. ازنظر ارزش سنگ، تورمالین طیف گسترده‌ای دارد. اشکال متداول می‌توانند نسبتاً ارزان باشند اما آن‌هایی که کمیاب‌تر هستند می‌توانند قیمت بسیار بالایی داشته باشند.
دراویت
نوع دراویت می‌تواند در رنگ‌های مختلفی چون زرد، قهوه‌ای، سیاه، سبز مایل به قرمز تا قرمز تیره، سبز مایل به آبی کمرنگ تا سبز زمردی و حتی بی‌رنگ وجود داشته باشد. رنگ قهوه‌ای و مات دراویت رایج‌تر است بااین‌حال گاهی شکل شفاف تولید می‌شود. شکل شفاف آن‌ها را می‌توان به‌عنوان سنگ‌های قیمتی کمیاب مورداستفاده قرارداد. قهوه‌ای تیره امکان دارد تحت عملیات حرارتی قرار بگیرد تا رنگ تیره آن به شکل روشن دربیاید.
شورل
نوع دیگری از تورمالین ها به نام شورل، مروارید سیاه هستند که از دوران باستان در ساخت جواهرات به کار می‌رفتند. شورل معمولاً در ساخت جواهراتی که مخصوص عزاداری بود به کار می‌رفت. این سنگ در سایه‌های قهوه‌ای، آبی یا آبی سبز نشان داده می‌شود. شورل به‌عنوان ماده معدنی جانبی در بسیاری از سنگ‌های آذرین و دگرگونی مشاهده می‌شود.
تورمالین سبز
تورمالین سبز که رنگ خود را از کروم و وانادیوم به دست می‌آورد اغلب به‌عنوان “تورمالین کروم” در تجارت شناخته می‌شود. این سنگ دارای رنگ سبز شدیدی است و در تانزانیا تولید می‌شود.
وردلیت: تورمالین های سبزرنگ بدون کروم یا وانادیوم، “وردلیت” نام‌گذاری می‌شوند.
تورمالین تغییر رنگ
نوع دیگری از تورمالین ها به نام تورمالین های تغییر رنگ، تغییر رنگ مشخصی را از نور روز به نور رشته‌ای به نمایش می‌گذارند. برخی از تورمالین ها نیز می‌توانند جلوه Usambara را به نمایش بگذارند، نوعی تغییر رنگ که تا حدی به طول مسیر عبور نور از سنگ بستگی دارد.
تورمالین پارایبا
گران‌قیمت‌ترین و باارزش‌ترین شکل تورمالین، نمونه کمیاب آبی نئونی است که به نام تجاری “تورمالین پارایبا” معروف است. تورمالین پارایبا، رنگ شدید و آبی نئونی خود را از مس می‌گیرد. برای اولین بار در ایالت پارائیبای برزیل در سال 1989 بود که پارامای تورمالین در یک پگماتیت نگین یافت شد. در زمان کوتاهی این تورمالین تازه کشف‌شده محبوب شد و هزینه آن به دلیل کمیاب بودن بسیار بالا رفت. اخیراً در نیجریه و موزامبیک، ذخایر کوچکی از تورمالین بارنگی شبیه پارایبا یافت شد که در تجارت بانام “تورمالین پارایبا” شناخته می‌شود. تشخیص منبع تورمالین های پارایبا نیاز به آزمایش LA-ICP-MS جهت تجزیه‌وتحلیل کمی مواد شیمیایی دارد.
ایندیکولیت
پورمالین هایی به رنگ آبی که رنگ خود را از مس نگرفته باشند، “ایندولیت” نامیده می‌شوند. روبلیت: تورمالین هایی که رنگ‌های آن‌ها بیش از یکرنگ است “روبلیت” نامیده می‌شوند. اصطلاح روبلیت، معمولاً برای رنگ‌های تیره صورتی تا قرمز اشباع‌شده و رنگ‌های متوسط تا تیره کاربرد دارند. این رنگ‌ها شدیداً مایل به ارغوانی، نارنجی و قهوه‌ای هستند.
تورمالین هندوانه ای
سنگ‌های چندرنگ، از زیباترین آثار درزمینهٔ گوهرشناسی به شمار می‌آیند زیرا منحصربه‌فرد و بی‌نظیر هستند. نوعی از تورمالین چندرنگ که “تورمالین هندوانه ای” شناخته می‌شود، دارای یک مرکز قرمزرنگ است که با یک‌لایه بیرونی سبزرنگ احاطه‌شده است. این سنگ وقتی به‌عنوان نگین مورداستفاده قرار می‌گیرد ازیک‌طرف سبز و از طرف دیگر قرمز است.
از دیگر انواع تورمالین، تورمالین صورتی، تورمالین زرد یا تورمالین قناری و تورمالین بنفش است.
رنگ سنگ تورمالین
تورمالین های سبز تیره و قهوه‌ای‌رنگ پلی کروئیسم شدیدی را به نمایش می‌گذارند درحالی‌که رنگ‌های کمرنگ دارای دورنگی ضعیفی هستند. نوری که به طول یک کریستال منشوری حرکت می‌کند همیشه رنگ عمیق‌تری نسبت به زاویه‌های راست این جهت نشان می‌دهد.
تقریباً اکثر رنگ‌های تورمالین رایج هستند اما رنگ‌های آبی، قرمز، زرد و بنفش خالص کم‌تر یافت می‌شوند. این سنگ‌ها به دلیل کمیاب بودن قیمت بالاتری دارند. تورمالین های پارائیبای آبی، نئون، روبلایت های قرمز و تورمالین های کرومی سبز زمردی ازجمله تورمالین های باارزش هستند.
پدیده پلی کروئیسم
همه‌ی گوهرهای رنگی تورمالین، پدیده پلی کروئیسم را نمایش می‌دهند به این صورت که رنگ آن‌ها در زوایای مختلف تغییر می‌کند. در برخی از سنگ‌های قیمتی تورمالین این پدیده به‌سختی قابل‌مشاهده است درحالی‌که در برخی دیگر به‌وضوح و شدت دیده می‌شود. در هنگام برش یک سنگ تورمالین حتماً باید توجه داشته باشند برش به‌گونه‌ای انجام شود که گوهر کامل شده، بهترین رنگ خود را به نمایش بگذارد.
منطقه بندی رنگی سنگ تورمالین
در طول رشد سنگ تورمالین، تغییر شرایط باعث ایجاد تک‌بلورهایی می‌شود که حاوی دو یا چندرنگ مختلف تورمالین هستند. در بسیاری از موارد منطقه بندی رنگی برای سنگ‌های گران‌بها چندان مطلوب نیست زیرا خریداران بیشتر سنگ‌ها و جواهراتی را ترجیح می‌دهند که رنگ آن حالت یکنواخت باشد.
بهسازی سنگ تورمالین
ازجمله درمآن‌های معمول تورمالین می‌توان به سفیدسازی، پر کردن شکستگی یا حفره، عملیات حرارتی، تابش اشعه اشاره کرد. گرما و تابش از متداول‌ترین روش‌ها برای بهبود رنگ تورمالین است. از این دو روش درمانی پس از تراش و صیقل دادن سنگ‌ها استفاده می‌شود. عملیات حرارتی می‌تواند حالت نامطلوبی را در برخی از مواد آشکار کند و به برخی سنگ‌های قهوه‌ای‌رنگ روشن‌تری ببخشد. نتایجی که پس از عملیات حرارتی به دست می‌آید معمولاً دائمی است. سنگ‌های حاوی اجزاء مایع گزینه مناسبی برای عملیات حرارتی نیستند زیرا گرم شدن سبب شکستگی آن‌ها می‌شود.
سنگ‌های تورمالین می‌توانند پیشرفت زیادی را دریافت کنند. به‌راحتی می‌توان شکل و رنگ سنگ را بهبود بخشید و رنگ طبیعی آن‌ها را به چیزی جذاب تبدیل کرد. از طریق گرمایش می‌توان سنگ‌های سبز و آبی را روشن، طبیعی، پایدار و غیرقابل‌شناسایی کرد. همچنین می‌توان رنگ‌های دیگر، رنگ‌های کمیاب، پایدار و غیرقابل‌شناسایی را تولید کرد. از طریق تابش می‌توان رنگ‌های قرمز، صورتی عمیق، زرد، نارنجی تولید کرد. این سنگ‌ها ممکن در صورت گرم شدن یا قرار گرفتن در معرض نور کم در طولانی‌مدت غیرقابل تشخیص باشند. بهسازی سنگ با اسید، اجزاء تاریک را سفید می‌کند، از این روش عمدتاً در چشم‌گربه استفاده می‌شود. این روش پایدار و غیرقابل تشخیص است.
موارد استفاده سنگ تورمالین
از تمام‌رنگ‌های تورمالین برای ساخت جواهرات استفاده می‌شود اما رنگ‌های قرمز، سبز، آبی و چندرنگ به‌خصوص هندوانه ای از محبوب‌ترین رنگ‌ها برای جواهرات هستند. از تورمالین برای ساخت آویز، دستید، انگشتر، گوشواره استفاده می‌شود. سنگ‌هایی که کیفیت پائین تری دارند به‌صورت کابو برش داده می‌شوند و به‌صورت مهره صیقل می‌دهند و در ساخت دستبند و گردنبند مورداستفاده قرار می‌دهند. برخی از تورمالین های صورتی و سبز مربوط به مکآن‌های خاص دارای اجزاء ریز و موازی هستند که سبب می‌شود هنگام جلا جلوه چشم‌گربه‌ای پیدا کنند. این سنگ‌ها غالبا به‌صورت کابوچین تراش داده می‌شوند و به‌عنوان “تورمالین چشم‌گربه‌ای” شناخته می‌شوند. برخی دیگر از تورمالین های صورتی، سبز و چندرنگ نیز، به‌صورت اشکال تزئینی و حکاکی درمی‌آیند.
تأثیر سنگ تورمالین بر روی چاکرای بدن
تورمالین سیاه برای چاکرای اول فواید زیادی دارد و باعث تصفیه انرژی در بدن می‌شود. تورمالین صورتی چاکرای چهارم(قلب) را تحریک می‌کند و باعث فعال شدن انرژی‌های مربوط به عشق می‌شود. از خواص ایندیکولیت نیز می‌توان به تقویت چاکرای گلو(پنجم) و چشم سوم(ششم) اشاره کرد. روبلیت هم‌روی چاکرای چهارم اثر می‌گذارد و باعث هماهنگ شدن فرد با جریانات مثبت می‌شود.
خرید سنگ تورمالین
یکی از سؤالات رایج افرادی که علاقه‌مند به خریدن سنگ تورمالین هستند، این است که برای خرید تورمالین باید به کجا مراجعه کنند. برخی از افراد سودجو اقدام به فروش تورمالین تقلبی باقیمت زیاد می‌کنند. مجموعه طب سنگ جهت جلب رضایت مشتریان خود سنگ تورمالین اصل باقیمت مناسب را به مشتریان خود عرضه می‌کند. جهت دریافت مشاوره می‌توانید با کارشناسان فروش مجموعه تماس بگیرید.
خلاصه: تورمالین یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های نیمه قیمتی جهان است و به‌عنوان سنگ ماه تولد اکتبر شناخته می‌شود. مهم‌ترین منبع تولید تورمالین در ایالات‌متحده در جنوب کالیفرنیا قرار دارد که از اواخر دهه 1800 استخراج آن آغاز شد. تورمالین با تناژ رنگی قرمز در آنجا استخراج و به چین منتقل شد و برای منبت‌کاری، ساخت جواهرات و سایر موارد، مورداستفاده قرار گرفت. سنگ تورمالین در همه انواع رنگ‌ها از بی‌رنگ تا سیاه وجود دارد.
بلورهای تورمالین غالبا در امتداد طول خود دارای پهنه‌بندی رنگی یا پراکندگی متمرکز هستند. تقریباً اکثر رنگ‌های تورمالین رایج هستند اما رنگ‌های آبی، قرمز، زرد و بنفش خالص کم‌تر یافت می‌شوند. این سنگ‌ها به دلیل کمیاب بودن قیمت بالاتری دارند. تورمالین سیاه برای چاکرای اول فواید زیادی دارد و باعث تصفیه انرژی در بدن می‌شود. تورمالین صورتی چاکرای چهارم(قلب) را تحریک می‌کند و باعث فعال شدن انرژی‌های مربوط به عشق می‌شود. از خواص ایندیکولیت نیز می‌توان به تقویت چاکرای گلو(پنجم) و چشم سوم(ششم) اشاره کرد.